سایه سنگین اختلافات بر نشست اوپک پلاس
«صباح زنگنه»، تحلیل‌گر مسائل منطقه با اشاره به دوازدهمین نشست وزیران نفت و انرژی تولیدکنندگان عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در شامگاه پنجشنبه (۱۳ آذر ۱۳۹۹) که از طریق ویدیوکنفرانس و با حضور ۲۳ کشور عضو با انتشار بیانیه‌ای به کار خود پایان داد، اظهار داشت: «دو کشور عمده‌ای که در حال حاضر در تنظیم بازار و قیمت نفت نقش دارند عربستان سعودی و روسیه هستند. این دو کشور با توجه به حجم تولید و صادراتشان می‌توانند در حجم موجودی بازار و درنتیجه قیمت نفت تأثیرگذار باشند.»
وی در توصیف شرایط فعلی بازار انرژی نفت توضیح داد: «شرایطی که فعلاً بازار نفت با آن روبرو است از یک‌سو افزایش عرضه و از سوی دیگر کاهش خرید نفت از سوی اروپا و آمریکا است؛ زیرا آن چنان که انتظار می‌رفت در سال ۱۳۹۹ هوای این کشورهای غربی سرد نشد و لذا مصرف سوخت و نفت در این کشورها کاهش پیدا کرد. در نتیجه مدتی است که قیمت نفت کاهش‌یافته است.» به گفتۀ زنگنه در این بین از حوادث سیاسی، امنیتی و مسئله کرونا نیز نباید غافل بود؛ زیرا بعد از قانون عرضه و تقاضا، این مسائل بیشترین تأثیر را بر بازار نفت داشته‌اند. این تحلیل‌گر مسائل منطقه با توجه به اینکه در دو، سه روز اخیر قیمت نفت تا ۵۰ دلار هم رسید گفت: «این بدان معنا است که نفت شیل آمریکا صرفۀ اقتصادی پیدا می‌کند و مجدداً سرمایه‌گذاری‌های عظیم این کشور فعال و تولیدش را افزایش خواهد داد.»
زنگنه با اشاره به اختلافات میان اعضای اوپک و با بیان اینکه عمده‌ترین اختلافی که بین اعضای اوپک وجود دارد اصرار و تأکید عربستان بر کاهش تولید است، ادامه داد: «این کاهش تولید علاوه بر توافقات قبلی بین ۵۰۰ یا ۷۰۰ هزار بشکه مورد اختلاف نظر است. هرچند تعدادی از کشورهای عضو اوپک مانند عراق و امارات موافق با کاهش تولید نیستند.» وی در تشریح دلایل مخالفت عراق با کاهش تولید ضمن تأکید بر این موضوع که عراق به دلیل مشکلات مالی حتی نمی‌تواند حقوق کارمندان دولت را بپردازد، افزود: «عراق پیش‌تر طبق توافقات اوپک مجبور شده بود حجم صادرات نفت خود را کم کند که در نتیجه آن درآمدش کاهش پیدا کرد و دچار بحران‌های مالی و اجتماعی شد؛ بنابراین به دنبال چنین سیاستی شاهد بودیم که هم دولت مرکزی و هم دولت اقلیم کردستان با مشکلات اقتصادی شدیدی مواجه شدند.»
زنگنه تأکید کرد: «از این رو عراق به خاطر این مشکلات، مخالف کاهش تولید و خواهان آن است که مانند قبل بتواند صادرات نفت داشته باشد.»
این تحلیل‌گر مسائل منطقه دربارۀ دلایل امارات برای افزایش تولید و صادرات نفت نیز گفت: «امارات به دلیل طرح‌های بلندپروازانه اقتصادی و امنیتی که در چندین کشور پیگیری می‌کند با کاهش تولید و صادرات نفت موافق نیست. حتی برخی از ناظران انرژی معتقد هستند که ممکن است امارات به تدریج خود را از اوپک جدا کرده و مستقل عمل کند که چنین اقدامی آثار متعددی به دنبال خواهد داشت.» همچنین زنگنه به دلایل اصرار ریاض برای کاهش تولید نفت نیز اشاره کرده و گفت: «عربستان به دلیل فشار «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور تروریست آمریکا به دنبال کاهش تولید است تا بحث به صرفه شدن تولید نفت شیل در آمریکا رقم بخورد.» این کارشناس در خصوص دیدگاه ایران به نشست اخیر و کاهش یا افزایش تولید نفت نیز توضیح داد: «جمهوری اسلامی ایران با وجودی که به دلیل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا کمتر فعال است و مشکل صادرات دارد اما یکی از مخالفان کاهش تولید نفت است.»
زنگنه در خصوص آینده بازار انرژی هم گفت: «اگر واکسن کرونا استفاده شود و اثرگذار باشد، در بسیاری از کشورها می‌تواند به عادی‌سازی رفت‌وآمد و فعالیت اقتصادی منجر شود و در نتیجه مصرف نفت نیز افزایش پیدا خواهد کرد.» این کارشناس مسائل انرژی با بیان این موضوع که اقتصاد چین رشد بیش از ۴ درصدی داشته است، افزود: «این بدان معناست که چین می‌تواند حجم بیشتری از نفت را وارد کند.» وی در نهایت یکی از دلایل نزدیک شدن اکثر کشورها به افزایش تولید نفت در نشست اخیر اوپک پلاس را حفظ سهمیه این کشورها در بازار جهانی عنوان کرد تا بتوانند جوابگوی نیازهای بازار در آینده نزدیک باشند.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :