نقش و مسئولیت آمریکا در کمرنگ شدن تعهدات زیست محیطی کشورها
دکتر «محمود دهقان»، کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به درخواست دبیرکل سازمان ملل در خصوص ضرورت اعلام وضعیت اضطراری اقلیمی در کشورها در اجلاس مجازی تغییرات اقلیمی، خاطرنشان کرد: «خروج آمریکا از تعدادی از تعهدات مهم بین‌المللی و منطقه‌ای که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به وضعیت اقلیم و آب و هوا مربوط می‌شود، حتی پس از بازگشت به این توافقنامه‌ها، این تردید را ایجاد می‌کند که همیشه ممکن است قدرت بزرگی مثل آمریکا تعهدات خود را نقض کند.» وی افزود: «وقتی قدرت‌های بزرگ، قوانین بین‌المللی را زیر پا می‌گذارند دولت‌های دیگر، خصوصاً دولت‌های کوچک، در اینکه تا چه میزان به تعهدات زیست محیطی‌شان پایبند باشند مردد می‌شوند.»
این استاد دانشگاه گفت: «متأسفانه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور تروریست آمریکا در چهار سالی که روی کار بود بسیاری از قوانین بین‌المللی را به هم ریخت؛ وقتی او صراحتاً صحبت از قطع بودجه سازمان ملل و یونسکو می‌کرد نشان داد که از عزم بین‌المللی آمریکا در مورد مسائل اقلیمی کاسته شده است.» دکتر دهقان با اشاره به حساسیت مسائل اقلیمی و اظهارات گوترش مبنی بر اینکه پنج سال از توافق اقلیمی پاریس گذشته و هنوز در مسیر درستی حرکت نمی‌کنیم و اهداف این توافق محقق نشده است، ادامه داد: «دبیر کل سازمان ملل می‌خواهد در حقیقت سفره‌ای را جمع کند که متأسفانه یک قدرت بزرگ در چهار سال گذشته پهن کرده و آن بی‌قانونی و نقضِ قراردادهای بین‌المللی و تمسخر حقوق و روابط بین‌الملل است.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در رابطه با تأثیر بازگشت احتمالی آمریکا به توافقات قبلی با حضور «جو بایدن» در ریاست جمهوری، گفت: «طبیعتاً این بازگشت مقداری از اطمینان را بر می‌گرداند؛ ولی این تردید که همیشه ممکن است چنین مسئله‌ای دوباره پیش آید و جهان را با مشکلات روبه‌رو کند وجود دارد. چه تضمینی وجود دارد که چهار سال بعد ترامپ مانندی دوباره روی کار نیاید و دوباره قوانین بین‌المللی به بازی گرفته نشود!» وی با اشاره به تجمیع قدرت در شورای امنیت و عدم پشتوانه اجرایی برای نظرات مجمع عمومی، افزود: «فلسفۀ تشکیل شورای امنیت سازمان ملل این بود که امنیت دسته‌جمعی در مقابل زورگویی یک قدرتی که می‌خواهد از سلاح استفاده کند، ایجاد شود. در این چارچوب هم ترامپ این تردید را که قدرت‌ها می‌توانند تعهداتشان را زیر پا بگذارند و مصوبات جدیدی ایجاد کنند به عنوان میراث تا سال‌های سال از خود باقی گذاشت.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: «چه بخواهیم و چه نخواهیم نظام بین‌الملل بر اساس سیستم سلسله مراتبی تشکیل شده است، در این نظام سلسله مراتبی هرمی که در جهان ۱۹۸ کشور از بالا تا پایین بر اساس قدرت در آن حضور دارند همه به رده‌های بالاتر خودشان نگاه می‌کنند. اگر قدرت‌ها قراردادهای اقلیمی را نقض کنند و به آن‌ها بی‌توجه باشند کشورهای کوچک بسیار آمادگی دارند که به تبعیت از آن‌ها مخصوصاً با توجه به بلوک‌بندی‌ها، قراردادهای اقلیمی را رعایت نکند.» دهقان ادامه داد: «اگر بخواهیم قرارداد پاریس را در نظر بگیریم، چه کسی بیشترین میزان آلوده‌کنندگی را دارد! قدرت‌های بزرگ. کل تولید گازهای خطرناک گلخانه‌ای در کشورهای جهان سوم اصلاً قابل مقایسه با کشورهای صنعتی نیست.»
این استاد دانشگاه گفت: «وقتی سران قدرت‌های بزرگ مثل ترامپ می‌گویند اول آمریکا و بعد از قرارداد پاریس خارج می‌شوند و دوباره تولید زغال‌سنگ را راه می‌اندازند این یک علامت به کشورهایی که سال‌هاست زیر فشار افکار عمومی جهانی و قراردادهای بین‌المللی مجبور شده بودند آرام آرام از سوخت‌های فسیلی فاصله بگیرند و به طرف سوخت‌های تجدید پذیر بروند است.» وی اضافه کرد: «بعد از این اقدام آمریکا برخی از این قدرت‌ها هم تخلفاتی را شروع کردند؛ مثلاً هند، چین و حتی روسیه هم میزان کاهش آلوده‌کننده‌ها را در نظر نگرفته‌اند و تعهداتشان را نادیده گرفته‌اند.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :