ابعاد و پیام‌های تمدید پیمان استارت جدید
«محمود شوری»، تحلیلگر مسائل روسیه با اشاره به تمدید ۵ سالۀ توافقنامۀ محدود کردن سلاح‌های تهاجمی راهبردی بین روسیه و آمریکا موسوم به پیمان استارت جدید؛ با و تبادل یادداشت‌های مربوطه بین دو کشور، خاطرنشان کرد: «ترامپِ تروریست، از بسیاری از توافقات بین‌المللی خارج شد و عملاً آن‌ها را نادیده گرفت، اما دموکرات‌ها تأکیدات بیشتری بر توافقات بین‌المللی دارند و بایدن از همان دوران تبلیغات انتخاباتی هم اعلام کرده بود به توافقات بین‌المللی بر خواهد گشت.»
وی توافقات در رابطه با کنترل تسلیحات هستهای را یکی از موضوعات بسیار مهم بین‌المللی دانست و افزود: «پیمان استارت یادگاری از دوران جنگ است و بر اساس توافق استارت جدید سطح کلاهک‌های هستهای هر دو قدرت باید محدود به ۱۵۵۰ کلاهک باشد.» این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه پیش بینی می‌شد که بایدن توافقی را که بهمن ماه سال ۱۳۹۹ دورۀ ۱۰ ساله‌اش تمام می‌شد، برای یک دورۀ ۵ ساله دیگر هم تمدید کند و این چرخشی در سیاست خارجی آمریکا محسوب می‌شود، گفت: «گفت‌وگوها در این رابطه میان ترامپ و پوتین بی‌نتیجه مانده بود و روسیه نهایتاً خواستار شده بود که توافق بدون هیچ پیش‌شرطی برای یک سال تمدید شود؛ بنابراین برای روسیه بازگشت به توافقات با آمریکا بسیار مهم است و این اقدام آمریکا گام مهمی بود که اگر دوران ترامپ ادامه پیدا می‌کرد، حتماً این گام برداشته نمی‌شد.»
شوری با بیان اینکه موضوع تمدید پیمان کاهش تسلیحات تهاجمی راهبردی در گفت‌وگوی تلفنی پوتین و بایدن مطرح شد، گفت: «این تماس که به درخواست روس‌ها انجام گرفت، در اصل نوعی گشایش در روابطی بود که میان دو کشور به شدت خصمانه شده است و روسیه امیدوار است که این تفاهم با آمریکا در مورد سرنوشت پیمان استارت جدید، فرصت برای گذر از سیاست مخرب واشنگتن را که در سال‌های اخیر گرایش به از بین بردن مکانیسم‌های کنترل تسلیحات و عدم انتشار سلاح‌ها یافته بود، فراهم کند.» این کارشناس مسائل روسیه با اشاره به تلاش‌های ترامپ برای وارد کردن چین، به عنوان رقیب اصلی آمریکا در زمینۀ اقتصاد بین‌الملل، ادامه داد: «ترامپ تأکید داشت که باید روسیه تلاش کند چین را هم به این توافق بکشاند و عملاً چنین اتفاقی نیفتاد و چینی‌ها حاضر به قبول آن نبودند.»
وی دربارۀ چگونگی ادامۀ فشار آمریکا در این زمینه به چین با وجود تمدید پیمان استارت، گفت: «رقیب اصلی راهبردی آمریکا در بحث هستهای در حال حاضر روسیه است و این تعداد کلاهک‌های هستهای آمریکا و روسیه که در اختیار دارند، می‌تواند نگران‌کننده باشد. ادامۀ رقابت هستهای در این زمینه می‌توانست تهدید بین‌المللی برای کل جهان باشد. به همین دلیل بحث اصلی میان آمریکا و روسیه است.» شوری با یادآوری اینکه طرف چینی اعلام کرده بود که کمتر از ۳۰۰ سلاح هستهای دارد، اضافه کرد: «در واقع آمریکا با اصرار برای حضور چین، می‌خواست یک سلسله محدودیت‌هایی را برای چینی‌ها هم اعمال کند؛ اما واقعیت این است که این تسلیحات هستهای آمریکا و روسیه است که کاهش آن‌ها برای رژیم‌های بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است و اگر این توافق صورت نمی‌گرفت قطعاً شاهد دور جدیدی از رقابت‌های تسلیحاتی در زمینه هستهای میان آمریکا و روسیه می‌شدیم.»
وی گفت: «هرچند که بسیاری معتقدند این وضعیت اکنون هم وجود دارد و آمریکا و روسیه با وجود توافقاتی که دارند بعضاً از آن تخطی می‌کنند، اما با این حال به طور رسمی شاهد نخواهیم بود که دو قدرت بزرگ جهانی در بحث تسلیحات هستهای بخواهند بدون هیچ مرز و محدوده‌ای تسلیحات خود را افزایش دهند. علاوه بر این باید در نظر داشت این توافقنامه برای تمدید پیمان بین روسیه و آمریکا برای کاهش و محدودسازی تسلیحات تهاجمی راهبردی، شامل کلاهک‌های هستهای تاکتیکی نمی‌شود و تصمیم ترامپ در مورد خروج از توافق نیروهای هستهای میان‌برد را هم شامل نمی‌شود.» شوری با اشاره به تبعات این توافق میان آمریکا و روسیه تأکید کرد: «تبعات این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که هنوز می‌شود امیدوار بود از طریق گفت‌وگو و توافقات بین‌المللی مانع از ایجاد گسترش رقابت بین قدرت‌های هستهای شد و به نظر می‌رسد دو قدرت جهانی به این نتیجه رسیده‌اند که به‌رغم اختلافاتی که دارند، باید در رابطه با موضوعات مهم با یکدیگر همکاری کنند.»
این کارشناس مسائل روسیه به استقبال چین و ناتو از تمدید این پیمان اشاره کرد و گفت: «با اینکه آمریکا اعلام کرده که در حال تنظیم سیاستی قدرتمندتر در قبال روسیه است، اما تمدید این پیمان از طرف دو کشور، تأمین‌کنندۀ منافع ملی آن‌ها است و همچنین امکان حفظ شفافیت و پیش‌بینی روابط راهبردی بین روسیه و آمریکا، حفظ ثبات راهبردی در جهان و همچنین تأثیر مثبت بر وضعیت بین‌المللی و کمک به روند خلع سلاح هستهای را فراهم می‌کند.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :