تلاش فرانسه برایِ جایگزینی هژمونیِ آمریکا در منطقه
«علی اکبر فرازی»، کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: «بعد از ادعای ناامنی در تنگه هرمز و خلیج‌فارس از سوی کشورهای غربی و عربی با هدفِ تضعیف موضع و موقعیّت ایران، کشورهایِ مختلف سعی کردند برای خود نقشی در به اصطلاح تأمین امنیت خلیج‌فارس تعریف کنند که این اقدام، حرکتی سیاسی بود.»
وی با اشاره به عدم اقبالِ کشورهای اروپایی برای حضور در ائتلاف دریایی آمریکا و پس از آن اعلام طرح فرانسه برایِ ایجاد ائتلافی مشابه، افزود: «باید در ایجاد این ائتلاف نقش مکرون را در نظر گرفت، چرا که بعد از روی کار آمدنِ ترامپ و حرکت‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا در مسائلِ مختلف، کشورهای مهم اروپایی از جمله فرانسه و آلمان بارها هشدار دادند که اروپا باید به این نتیجه برسد که آمریکا نمی‌تواند شریکِ قابل اعتمادی برای اروپا باشد.» این دیپلمات پیشینِ کشورمان با بیان اینکه آلمان و اروپا تلاش کردند حرکت‌هایی در راستایِ منافع اروپا و خارج از هژمونیِ آمریکا برای خود تعریف کنند، تصریح کرد: «پس از طرحِ مسأله امنیت خلیج‌فارس، به نظر می‌رسد مکرون سکان این عمل را به دست گرفت و با اجرایی کردن این طرح چند پیام مشخص را به طرفِ آمریکایی و سایر کشورهای دیگر داد.»
فرازی در تشریحِ مهم‌ترین پیام‌های اروپا با پیگیری ائتلاف دریایی اروپا در خلیج فارس گفت: «اروپا سعی می‌کند از مأموریت‌های ناتو فاصله بگیرد، چرا که کماکان معتقد است خود باید ارتشِ واحدی داشته باشد؛ اما با این کار و عدم پذیرشِ دعوت آمریکا، این پیام را داد که می‌تواند جدای از ناتو مأموریت چند جانبه را به پیش ببرد.»
وی ادامه داد: «اگر به عضویت کشورهایی مانند آلمان، بلژیک، دانمارک، یونان، ایتالیا، پرتغال، هلند و فرانسه دقت کنید خواهید دید که آن‌ها مجموعه اتحادیه اروپا را در ائتلافِ دریایی مشارکت نداده‌اند. از دیگر ویژگی‌هایِ اعضا این است که هم از شمال اروپا هستند و هم از جنوب، هم دولت‌هایِ راستگرا در این ائتلاف حضور دارند و هم دولت‌های سوسیالیست. آن‌ها با در نظر گرفتن تنوعِ سیاسی و جغرافیایی، حرکتی نمادین را دنبال کرده‌اند و سعی می‌کنند بگویند اقدام‌شان نمایانگرِ اراده همه اروپا است.»
این تحلیل‌گر مسائل اروپا با بیانِ اینکه این حرکت ضد آمریکایی نیست، بلکه مستقل از آمریکا انجام شده است، اضافه کرد: «هیچ یک از کشورهای بلوک شرق سابق و یا به تعبیرِ جرج بوش اروپای جوان، در این ائتلاف نیستند، این نشان می‌دهد فرانسه اصرار داشته حرکتی مستقل از آمریکا انجام دهد.»
فرازی با اشاره به تأکید بیانیه ائتلاف دریایی اروپا که این حرکت علیه کشورِ خاصی نیست، گفت: «مکرون این اصرار را داشته که به کشورهایِ حاشیه خلیج فارس، خصوصاً به قوی‌ترین و مطمئن‌ترین کشور منطقه، جمهوری اسلامی ایران، این اطمینان ضمنی را بدهد که این حرکتی ضد ایران تلقی نشود. از سوی دیگر آلمان و فرانسه سعی می‌کنند نشان دهند می‌خواهند با این حرکت جلویِ حضور آمریکا در قالب ناتو را در خلیج فارس بگیرند و خودشان این نقش را بازی کنند.»
رویای فرانسه
این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: «طبیعی است که کشورهای دیگر از جمله فرانسه که سابقه قدیمیِ انتقاد به آمریکا را از زمان «ژنرال دوگل» دارد، خواهان این باشند که نقشِ آمریکا را در منطقه کاهش دهند و یا خود جایگزین این نقش شوند، اما باید دید با وجود اینکه آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند می‌خواهند حضورشان را در منطقه کاهش دهند، این اتفاق چگونه و چه زمانی رخ خواهد داد و همچنین ابزارهایِ کشورهایی مانند فرانسه برایِ جایگزینیِ اجرای نقش آمریکا در منطقه چیست و تا چه اندازه توان این کار را دارد.»
فرازی افزود: «درست است که فرانسه به لحاظِ سنتی در بخشی از غرب آسیا و بخشی از کشورهای عربی حضور قدیمی داشته، اما واقعیت این است که تحولاتی که در یک دهه گذشته در منطقه ایجاد شده مقداری نقش‌ها را هم جابجا کرده است. به نظر می‌رسد که مکرون این رویا را دارد، اما این را که برای تحققِ آن چقدر توانمند هستند، آینده نشان خواهد داد.» وی همچنین تأکید کرد: «این طرح جنبه سیاسی و سمبولیک دارد و عملاً در تأمین امنیت در خلیج‌فارس توفیقی نخواهد داشت. جمهوری اسلامی ایران که همواره نقشی تعیین کننده در حفظ امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز به عهده داشته و خواهد داشت بارها بر لزومِ تأمین امنیت منطقه از طریقِ همکاریِ جمعی خود کشورهای منطقه تأکید داشته است.»
سفیر پیشین ایران در رومانی و مجارستان با بیان اینکه فرانسه و آمریکا کماکان دوستان و شرکای متکی به هم خواهند بود، گفت: «درست است که فرانسه به نسبتِ انگلیس حرکت‌های مستقلانه‌تری را در مقابل آمریکا انجام می‌دهد، اما هیچ گاه مکرون و دولت فرانسه به سوی تقابلِ منافع با آمریکا پیش نمی‌رود.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح:
«گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :