تحولات کوبا، انتقال آرام قدرت در راستای تداوم مشی انقلاب
«حمید شهرابی»، مسئول تحقیقات خانۀ آمریکای لاتین با بیان اینکه تحولات سیاسی اخیر در کوبا تأثیر بسیار تعیین‌کننده‌ای در تحکیم ریشه‌های انقلاب و پویایی آن خواهد داشت، خاطرنشان کرد: «بارزترین بازتاب و شکل بروز تحولات سیاسی در کوبا که در پی برگزاری هشتمین کنگرۀ حزب کمونیست این کشور انجام شد، پایان حضور رائول کاسترو در قدرت و انتخاب «دیاز کانل»، رئیس‌جمهور ۶۱ ساله این کشور به عنوان دبیر اول حزب کمونیست بود.
وی این اقدام را نقطۀ عطف فرایند انتقال قدرت به نسلی جدید ارزیابی کرد و با اشاره به جایگاه مهم و فراگیر حزب کمونیست در کوبا که ناشی از پیوند عمیق آن با توده‌های مردم و نقش مرکزی آن در اداره امور کلان کشور است، افزود: «رئیس‌جمهور کوبا اکنون فردی است که در زمان پیروزی انقلاب چهارماهه بوده و نخست‌وزیر فعلی این کشور چهار سال بعد از آن تاریخ به دنیا آمده است.» شهرابی ادامه داد: «این‌گونه نیست که این تغییرات به طور اتفاقی و ناگهانی به وجود آمده باشد، بلکه برعکس، برای آن‌ها از مدت‌ها پیش و سال‌ها قبل از بیماری فیدل کاسترو تدارک دیده شده بود.» این کارشناس مسائل آمریکای لاتین اضافه کرد: «چند سال آخری که فیدل در قدرت بود، بیشتر وقتش را با تیمی از جوانان می‌گذراند و در ادارۀ امور با آن‌ها مشورت و همکاری نزدیک داشت. این فرایند با روی کار آمدن رائول هم تداوم یافت؛ چنانکه چند سال پیش تصمیم گرفتند کسی نمی‌تواند بیش از دو دوره عهده‌دار پستهای بالا در حزب کمونیست شود و افرادی که بالای ۶۰ سال دارند نمی‌توانند وارد کمیته مرکزی حزب شوند.»
شهرابی با بیان اینکه مردم در این فرایند مشارکت داشتند و از این روند آگاه بوده‌اند، گفت: «آنچه در کوبا رخ داد، انتقال آرام قدرت به نحوی بود که می‌تواند تجربه‌ای ارزشمند برای سایر کشورها هم باشد؛ چرا که این انتقال با جنگ قدرت، جدل و دعواهای جناحی همراه نبود و به صورت آرام و کاملاً آگاهانه و برنامه‌ریزی شده صورت گرفت.» وی با بیان اینکه انتقال قدرت به این معنا نیست که نسل قبل کنار می‌نشیند و صرفاً ناظر است، اضافه کرد: «دبیر دوم حزب کمونیست از نسل فیدل کاسترو است و چند نفر دیگر هم در این سنین همچنان در پستهای بالا حضور دارند. در کانون تصمیم‌گیری رهبری حزب کمونیست هم از ۱۷ نفر، هشت نفرشان از آن نسل هستند، یعنی در یک بازۀ زمانی تعریف شدۀ آن‌ها در تیم رهبری حضور دارند تا تجربیات خود را به نسل جوان منتقل کنند، اما قدرت نه به صورت صوری و تصنعی، بلکه در صحنۀ عمل و به طور میدانی به این نسل تفویض می‌شود.»
این تحلیلگر مسائل آمریکای لاتین با اشاره به تحلیل‌هایی که در رسانه‌های پرنفوذ غربی در خصوص تداوم وضعیت سیاسی کوبا و یا تغییرات عمده در این کشور منتشر می‌شود، ادامه داد: «از نگاه آن‌ها گویا تغییر با تداوم ضرورتاً در مقابل هم قرار می‌گیرد در صورتیکه اساساً شعار حزب کمونیست و تغییراتی که صورت می‌گیرد ذیل سه کلمۀ اتحاد، مقاومت، تداوم در نظر گرفته شده است.» شهرابی تأکید کرد: «حفظ تداوم در سخنرانی رهبران کوبا به عنوان تم اصلی همین کنگرۀ اخیر مطرح شد که به حفظ اصول انقلاب اشاره دارد، اصولی که حاکمیت ملی، ساختن سوسیالیسم بر پایه پاسداری از منافع ملت و حفظ دستاوردهای انقلاب در حوزه‌های بهداشت و درمان، آموزش و نیز ادامه کنترل دولت در حوزه‌های راهبردی اقتصادی و بر تجهیزات اساسی تولید را در برمی‌گیرد.» وی با یادآوری اینکه آن‌هایی که اکنون روی کار آمده‌اند شاگردان فیدل و رائول کاسترو و پرورش‌یافتگان نسل قبلی هستند، گفت: «تصور اشتباهی است که گویا نیرویی که روی کار خواهد آمد می‌خواهد بافت قدرت، حاکمیت و جامعه کوبا را دگرگون کند.»
شهرابی با بیان اینکه در صحنۀ داخلی، افزایش سطح تولید و باز کردن دست بخش خصوصی برای نبرد اقتصادی که خود را درگیر در آن می‌بینند، همچنان مورد تأکید قرار گرفته است، اضافه کرد: «دستاوردهای این تحولات در حوزه‌های اقتصادی در کنگره هشتم مورد بررسی قرار گرفت و کاسترو تأکید کرد که باید از اقدامات عجولانه و بدون برنامه‌ریزی در این زمینه جلوگیری کرد، اما از اصل تحولات اقتصادی نباید عقب‌نشینی شود. وی اشکالات و کاستی‌های موجود در این زمینه را بیش از هر چیز ناشی از فقدان برنامه‌ریزی و نظارت لازم دانست و مسئولیت این قصور را مستقیماً متوجه رهبری و در رأس آن، شخص خود دانست.» این کارشناس مسائل آمریکای لاتین با بیان اینکه در چشم‌انداز کوبا، تداوم مشی انقلاب را خواهیم داشت، ادامه داد: «حزب کمونیست به دنبال انجام اقدامی ملی است تا این فرایند تغییر با مشارکت وسیع مردم و اتحاد خدشه‌ناپذیر آن‌ها صورت بگیرد؛ چراکه برای حفظ و تداوم انقلاب قطعاً به چنین مشارکتی بسیار احتیاج دارد.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :