بحران اقتصادی در افغانستان و تشدید نگرانی‌ها در آستانه زمستان
بحران اقتصادی در افغانستان و تشدید نگرانی‌ها در آستانه زمستان
دکتر «روح الله اسلامی»، تحلیلگر مسائل افغانستان و عضو هیأت علمی دانشگاه ضمن اشاره به مشکلات معیشتی مردم افغانستان پس از حضور طالبان در قدرت و مسدود شدن دارایی‌های خصوصی و دولتی آن، اظهار داشت: «در شرایط فعلی مسئلۀ اصلی این است که افغانستان دارای حکومتی نابسامان است؛ نیروهای انسانی مجرب آن حذف شده و اغلب آن‌ها به علت ترس از جان و مالشان منزوی و یا مخفی شده‌اند.»
وی با بیان اینکه اکنون عده‌ای در رأس امور قرار گرفته‌اند که به حکومت داری آشنا نیستند، افزود: «طالبان حداکثر حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت دارد و نمی‌توانند کشور را بچرخاند؛ چرا که تنها حدود ۵ هزار نفر آن‌ها سواد دارند. نیروهای طالبان از مردم درخواست کرده‌اند که به دولت کمک کنند و تأکید کرده‌اند که اوضاع را به حالت قبل برمی‌گردانند و تغییر کرده‌اند؛ اما این ترس و نگرانی همچنان میان مردم وجود دارد.» این تحلیلگر مسائل افغانستان ضمن اشاره به قطع شدن کمک‌های خارجی به دولت افغانستان، ادامه داد: «در این وضعیت اندک خدمات عمومی که صورت می‌گرفت، متوقف شده و بخش‌های مختلف بهداشتی، آموزشی و حتی امنیتی کارکردی ندارند. در واقع رسماً با حکومتی مواجه هستیم که هیچ تجربه‌ای در حکمرانی ندارد، از منابع مالی هم برخوردار نیست و به رسمیت هم شناخته نمی‌شود و تنها به شکل نظامی و امنیتی حکومت می‌کند.»
دکتر اسلامی با بیان اینکه مردم که شاهد مصادره اموال عمومی در افغانستان هستند، سرگردان مانده‌اند، گفت: «طالبان جنبش مذهبی و اسلامی بود که برای تشکیل حکومت آمد، اما از انجام آن ناتوان است؛ در این شرایط نشانه‌های روشنی از نابودی زیرساخت‌های افغانستان، تضعیف و از بین رفتن بخش خصوصی، کاهش ارزش پول ملی، تعطیلی خدمات و گرانی آب و برق و گاز، عدم پرداخت حقوق کارمندان و فقر گسترده و عمومی وجود دارد.»
افغانستان در آستانه بحرانی بزرگ
این استاد دانشگاه با بیان اینکه با تداوم وضع موجود، در ماه‌های آینده افغانستان شاهد بحرانی بزرگ خواهد بود، به برخی اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه به دلیل کمبود نقدینگی، مردم این کشور اجازه دارند مبلغی معادل هفته‌ای ۲۰۰ دلار از حساب‌های بانکی خود برداشت کنند، پرداخت و اضافه کرد: «در این شرایط ما شاهد برخی فجایع انسانی، سیل مهاجران و بحران پناهندگی، قاچاق مواد مخدر و جذب شدن مردم به سمت گروه‌های نیابتی که اقدامات تروریستی را دنبال می‌کنند، خواهیم بود.» وی با تأکید بر اهمیت توجه به دیپلماسی، برگزاری نشست تهران را گامی مؤثر در این راستا توصیف کرد و گفت: «علاوه بر این اقدامات؛ باید گفت‌وگوهای مستقیمی با طالبان در دستور کار قرار گیرد. کمک‌های کشورهای همسایه در این رابطه می‌تواند بسیار مهم باشد. این کشورها می‌توانند افغانستان را از ورشکستگی نجات دهند و با ارائۀ خدمات مشروط به طالبان، نیروی انسانی آن‌ها را تربیت و به حفظ زیرساخت‌های این کشور کمک کنند.»
افغانستان چشم‌انداز روشنی ندارد
دکتر اسلامی تأکید کرد: «متأسفانه اکنون در افغانستان چشم‌انداز روشنی وجود ندارد؛ با تعطیلی بسیاری از مشاغل و کسب و کارها و روشن نبودن وضعیت فعالیت بانک‌ها، بحران اقتصادی فشار زیادی به مردم این کشور وارد کرده تا جایی که بسیاری از مردم برای تأمین مایحتاج یا برای هزینه مهاجرت به خارج، به فروش اثاثیه منزلشان به قیمت‌های پایین روی آورده‌اند.» این تحلیلگر مسائل افغانستان ضمن اشاره به برخی وعده‌ها برای کمک‌رسانی به مردم افغانستان و رسیدگی به وضعیت معیشت آن‌ها، خصوصاً در آستانه فرارسیدن فصل زمستان و سرما که در این کشور مشکلات متعددی ایجاد می‌کند، ادامه داد: «سازمان ملل در حد بسیار محدودی کمک می‌کند و برنامه توسعه سازمان نیز اعلام کرده می‌خواهد با تزریق پول، کسب و کارهای کوچک و اقتصاد محلی را در افغانستان فعال نگه دارد.»
وی یادآور شد: «اما کمک‌های آمریکا و اروپا قطع شده است. تلاش آن‌ها تمرکز بر خروج نیروهایشان بود و بزرگ‌ترین خدمتی که به نظرشان رسید این بود که نیروهای وابسته به خود را خارج کنند. افغانستان برای آن‌ها تبدیل به سرزمینی سوخته شده بود که برای آن‌ها ارزشی ندارد.» دکتر اسلامی با بیان اینکه کشورهای غربی دیگر به دنبال توانمند کردن حکومت در افغانستان نیستند و افغانستان معضلی برای همسایگان خواهد بود، گفت: «آمریکا و بعد اتحادیه اروپا، به هیچ وجه افغانستان را به عنوان کشوری که قرار است به آن کمک کنند نمی‌بینند. خصوصاً اینکه به دنبال فشار به ایران، روسیه و چین هستند.»
وی با اشاره به تأکید بیانیه مسکو بر لزوم کمک‌های گسترده مالی از سوی کشورهایی که در ۲۰ سال گذشته در افغانستان حضور داشتند، افزود: «آمریکا در نشست مسکو حتی نماینده‌ای اعزام نکرد و این کشورها نیز اقدام مؤثری در این راستا انجام نخواهند داد. افغانستان هفتمین کشور فقیر جهان است و با این حال برنامه توسعه سازمان ملل، هشدار داده که اگر به سرعت اقدامی در راستای کمک به وضعیت مردم این کشور صورت نگیرد، درصد افرادی که در افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند ممکن است تا اواسط سال آینده از ۷۲ درصد به ۹۷ درصد برسد و این شاخص اسفبار فقر در هیچ کشوری در تاریخ اخیر وجود نداشته است.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :